🌟 विशेषणाचे प्रकार – सविस्तर माहिती

१) गुणवाचक विशेषण (Qualitative Adjective)

गुणवाचक विशेषण हे एखाद्या नामाच्या गुणधर्म, रंग, आकार, स्वभाव, वास्तविक अवस्था दर्शवतात.

हे विशेषण आपल्याला त्या वस्तू, व्यक्ती, किंवा ठिकाणाची गुणात्मक माहिती देतात.

उदाहरणे:

• राम हुशार मुलगा आहे. → येथे ‘हुशार’ हे विशेषण रामच्या गुणधर्माचे वर्णन करते.

• ती सुंदर साडी आहे. → ‘सुंदर’ हे साडीच्या रंगरूपाचे विशेषण आहे.

• मोठा बंगला, गोड गाणं, उंच झाड हे देखील गुणवाचक विशेषणे आहेत.

   

   

  👉उपप्रकार:

  • गुणदर्शक – हुशार, चांगला, प्रामाणिक

  • रंगदर्शक – लाल, निळा, काळा

  • आकारदर्शक – मोठा, लांब, उंच

  • भावनिक – प्रेमळ, रागीट, आनंदी

  ✅ उदाहरणे:

  • राम हुशार आहे.

  • ती सुंदर मुलगी आहे.

  • तो मोठा बंगला आहे.

२) संख्यावाचक विशेषण (Quantitative/Numeral Adjective)

हे विशेषण संख्या, मोजमाप किंवा क्रम दर्शवतात.
यात दोन प्रकार येतात:

👉 उपप्रकार:

• निश्चित संख्या – जशी गणता येते.एक, दोन, तीन (1, 2, 3…)

• अनिश्चित संख्या – अंदाजे किंवा निश्चित माहिती नसते.थोडे, बरेच, काही

• क्रमवाचक – पहिला, दुसरा, तिसरा…

उदाहरणे:

• तीन मुले शाळेत गेली. → ‘तीन’ ही निश्चित संख्यावाचक विशेषण.

• पहिला विद्यार्थी बक्षीस जिंकला. → ‘पहिला’ हा क्रम दर्शवणारा विशेषण.

• थोडे लोक आले. → ‘थोडे’ हे अनिश्चित संख्यावाचक विशेषण.

३) संबंधवाचक विशेषण (Possessive/Relational Adjective)

एखाद्या गोष्टीचा कोणाशी संबंध आहे, मालकी कोणी घेतली आहे, हे दर्शवणारे शब्द संबंधवाचक विशेषण असतात.

उदाहरणे:

• आईचे भांडे फुटले. → येथे ‘आईचे’ हे भांड्याशी संबंधित आहे.

• शाळेचा गणवेश स्वच्छ आहे. → ‘शाळेचा’ हा गणवेशाशी मालकीचा संबंध दर्शवतो.

• मुलाचा मित्र शाळेत आहे. → ‘मुलाचा’ हे संबंध दर्शवते.

४) प्रश्नवाचक विशेषण (Interrogative Adjective)

प्रश्न विचारताना वापरले जाणारे विशेषण, जे नामाशी संबंधित प्रश्न विचारतात, त्यांना प्रश्नवाचक विशेषण म्हणतात.

उदाहरणे:

• कोणता विद्यार्थी उशिरा आला? → ‘कोणता’ हा प्रश्नवाचक विशेषण.

• किती पुस्तके वाचलीस? → ‘किती’ हे विशेषण.

• कुठली फळे आवडतात? → ‘कुठली’ हे विशेषण.

५) अनिश्चित विशेषण (Indefinite Adjective)

हे विशेषण नेमकी संख्या, ठराविक ओळख, किंवा ठराविक व्यक्ती/वस्तू न सांगता अंदाजे, अपुरी किंवा सामान्य माहिती देतात.

उदाहरणे:

• काही मुले अनुपस्थित होती. → ‘काही’ हे अनिश्चित विशेषण आहे.

• सर्व विद्यार्थी अभ्यास करत होते. → ‘सर्व’ हे अनिश्चित विशेषण.

• कोणी माणूस दरवाजा उघडून गेला. → ‘कोणी’ हे ही प्रकारात येते.

६) दर्शक विशेषण (Demonstrative Adjective)

एखादी वस्तू, ठिकाण, व्यक्तीकडे बोट दाखवून किंवा दर्शवून सांगणारे विशेषण हे दर्शक विशेषण म्हणतात.
हे शब्द बहुधा “हा, ती, तो, त्या, हे, ह्या, त्या” यांसारखे असतात.

उदाहरणे:

• ही साडी छान आहे. → ‘ही’ साडी दर्शवते.

• तो मुलगा पळतोय. → ‘तो’ हे दर्शक विशेषण.

• त्या झाडांवर फुले आहेत. → ‘त्या’ झाडांकडे बोट दाखवते.

📝 एकत्रित विचार:

विशेषण हे केवळ सजावटीसाठी नाही, तर नामांची ओळख, भेद, संख्या, संप्रेषण आणि भावना व्यक्त करण्यासाठी वापरले जातात.
हे विशेषण भाषेचे एक प्रभावी माध्यम आहे.