🌟 क्रियाविशेषण म्हणजे काय? (What is an Adverb in Marathi?)

क्रियाविशेषण म्हणजे असे शब्द जे क्रिया, विशेषण किंवा इतर क्रियाविशेषणाचे वर्णन करतात. म्हणजेच, कोणतीही कृती कशी, केव्हा, किती, कोठे, कोणत्या प्रकारे झाली हे दर्शवणारे शब्द म्हणजेच क्रियाविशेषण.

क्रियाविशेषण हा वाक्यात क्रिया, विशेषण किंवा इतर क्रियाविशेषण यांची विशेषता सांगणारा शब्द असतो.
अधिक स्पष्टपणे सांगायचं झालं, तर क्रियाविशेषण म्हणजे:

“जो शब्द क्रियेची, विशेषणाची किंवा दुसऱ्या क्रियाविशेषणाची अधिक माहिती देतो, त्याला ‘क्रियाविशेषण’ म्हणतात.“

🧠 उदाहरण:

• तो जलद धावतो. → ‘जलद’ हे धावण्याची विशेषता दर्शवणारे क्रियाविशेषण आहे.

• तो जलद धावतो. (कृती – धावणे, ती कशी केली? – जलद)

• ती नेहमी अभ्यास करते. (कधी करते? – नेहमी)

🔹क्रियाविशेषणाचे ७ प्रमुख प्रकार (Types of Adverbs in Marathi)

1. 🧠 रीतीवाचक / क्रियावाचक क्रियाविशेषण (Adverb of Manner)

➡️ कृती कशा प्रकारे झाली, हे सांगणारे शब्द.

उदाहरणे: हळूहळू, वेगाने, नीट, शांतपणे, खोडकरपणे
वाक्य: तो हळूहळू चालतो.

2. 🕒 काळवाचक / कालवाचक क्रियाविशेषण (Adverb of Time)

➡️ कृती कधी झाली, हे स्पष्ट करणारे शब्द.

उदाहरणे: आज, उद्या, काल, लगेच, कधीही, नेहमी
वाक्य: मी उद्या जाईन.

3. 📍 स्थळवाचक / स्थानवाचक क्रियाविशेषण (Adverb of Place)

➡️ कृती कोठे झाली हे दर्शवते.

उदाहरणे: इथे, तिथे, घरात, जवळ, वर, खाली
वाक्य: ती घरात गेली.

4. 🔁 संख्यावाचक / वारंवारतेचे क्रियाविशेषण (Adverb of Frequency)

➡️ कृती किती वेळा/वारंवारतेने होते हे दर्शवते.

उदाहरणे: रोज, नेहमी, क्वचित, अनेकदा, कधी कधी
वाक्य: ती नेहमी अभ्यास करते.

5. 📊 परिमाणवाचक क्रियाविशेषण (Adverb of Quantity / Degree)

➡️ कृती किती प्रमाणात झाली हे दाखवणारे शब्द.

उदाहरणे: खूप, फार, थोडं, पुरेसे, अतिशय
वाक्य: त्याला खूप त्रास झाला.

6. 🎯 उद्देशवाचक / कारणवाचक क्रियाविशेषण (Adverb of Reason / Purpose)

➡️ कृती का झाली हे कारण/उद्देश दर्शवतात.

उदाहरणे: म्हणून, कारण, त्या मुळे, ह्यासाठी
वाक्य: तो अभ्यास करत नाही, म्हणून नापास झाला.

7. ❓ प्रश्नवाचक क्रियाविशेषण (Interrogative Adverb)

➡️ कृतीबाबत प्रश्न विचारणारे शब्द.

उदाहरणे: कधी, कुठे, कसे, का, किती
वाक्य: तू का आला नाहीस?

✅ अतिरिक्त माहिती

✨ उपप्रकार किंवा इतर विशेष वर्गीकरण:

A) नकारात्मक क्रियाविशेषण (Negative Adverbs)

➡️ कृती होणार नाही हे दर्शवतात.
उदाहरणे: नाही, अजिबात नाही, कधीच नाही

B) दर्शक क्रियाविशेषण (Demonstrative Adverbs)

➡️ कृती दर्शवतात की काही विशिष्ट परिस्थितीतच झाली.
उदाहरणे: अशाप्रकारे, त्याचप्रमाणे, तसंच

🔍 क्रियाविशेषण ओळखण्याची सोपी युक्ती:

1. कृतीच्या कसे? केव्हा? कोठे? किती? का? या प्रश्नांची उत्तरं देणारे शब्द = क्रियाविशेषण

2. -पणे, -त, -ने, -साठी, -मुळे अशी प्रत्यये जोडलेले शब्द बहुधा क्रियाविशेषण असतात.
   उदा. हळूहळू, पटकन, यामुळे

📊 उदाहरणांसह तुलना (Comparison Table)

📌 निष्कर्ष:

क्रियाविशेषण म्हणजे क्रियेचा अधिक अर्थ स्पष्ट करणारे शब्द.
हे भाषा अधिक प्रभावी आणि तपशीलवार बनवण्यासाठी वापरले जातात.